Adamnyń jasy ulǵaıǵan saıyn onyń jumys isteý qabileti qansha degenmen tómendeıdi. Biraq memleket adam balasynyń jaǵdaıyn qanshalyqty jasap otyr? Bul úlken másele, Desek te, aqıqatynda zeınetkerlerdi asyraý qymbatqa túsedi. Sondyqtan memleket zeınetaqy jasyn uzartýǵa májbúr. Bizde de 2018 jyldan bastap ár jylǵa alty aı qosylyp otyr. Bolashaqta áıelder 63 jastan bastap zeınetkerlikke shyǵady. Qazir sonyń alǵysharty jasalyp jatyr. Onsyz da qarttyqqa aıaq basqan qazaq áıeline munyń barlyǵy ońaı tımeı tur. Desek te...
Keshe Italıa prezıdenti Serdjo Mattarella áleýmettik jaǵynan az qamtylǵan otbasylardy materıaldyq jaǵynan qoldaý jáne zeınketkerlerdiń jasyn tómendetý týraly zańǵa qol qoıdy.
Prezıdent qol qoıǵan zeınetaqy jónindegi reformaǵa sáıkes, eger zeınetke shyǵatyn adamnyń jasy 62-ge kelse, al onyń eńbek ótili 38 jyl bolsa, onda ıtalándyqtar zeınetkerlikke shyǵa berýine bolady. Naqty aıtqanda, zeınetkerlikke 29 jasynan bastap turaqty úzilissiz jumys istegen kez kelgen adam shyǵa alady. Mysaly, sizdiń jasyńyz 70-ke kelse, onda mindetti túrde 30 jyl eńbek ótilińiz bolýy kerek.
Sondaı-aq bul zań áleýmettik jaǵynan az qamtylǵan azamattarǵa da arnalǵanyn aıta keteıik. Elde uzaq ýaqyt jumyssyz qalǵan azamattar qaıtadan qysqa merzimdik daıyndyqtan ótedi. Aı saıyn jumyssyzdarǵa 780 evro, al otbasyna 1032 evrodan berilip turady. Olar kez kelgen mamandyqty qysqa merzimniń ishinde oqyp alýǵa kelisimin berýi kerek.
Bul árıne memleket úshin ońaı nárse emes. Biraq Italıa bıligi óz azamattaryn qorǵaý úshin osyndaı jaǵdaıǵa baryp otyr. Italıa úkimetiniń esepteýi boıynsha bir jyldyq shyǵyn 4 mıllıard evrony quraıdy. Úkimet 2020 jylǵa deıin barlyǵy 8 mıllıard evro jumsaýdy kózdep otyr.
Eskerte keteıik, 2011 jyly Italıadaǵy qarjylyq daǵdarysqa oraı el bıligi zeıneketkerlerdiń jasyn 67 jasqa kótergeni bilgili. Endi mine halyqtyń turmystyq jaǵdaıy durystalǵannan keıin prezıdent qaıtadan zeınet jasyn 5 jasqa tómendetti. Al biz zeınetaqyny az ǵana ósirip, zeınetkerlerdiń shyǵý jasyn erlermen teń etip, 63 jasqa ákeldik. Al álem elderinde qandaı?
Reseıdiń ózinde 2018 jyldan bastap, áıelder 60 jasta, erler 65 jasynda zeınetke shyǵady.
2012 jyly Polsha úkimeti de zeınetkerlerdiń jasyn 67 jasqa uzartqany belgili. 2017 jyldan bastap halyqtyń talabyn eskere otyryp, muny tómendetti. Qazir Polshada qarttyqqa aıaq basqan erler 65, al áıelder 60 jastan bastap zeınetke shyǵady.
Qytaıda erler 60, áıelder 55 jastan zeınetaqylyq aqshasyn ala bastaıdy. Eger aýyr jumys istese, áıelderge 50 jastan bastap shyǵýǵa múmkindik berilgen.
2021 jyldan bastap Shvesıada áıelder 60 jastan shyǵady. Al bul derek Fransıada erler men áıelder úshin 62,5 jasty qurap otyr. Avstrıada áıelder -60, al erler 65 jastan shyǵady. 2024 jylǵa qaraı elde áıelder de, erlerdiń zeınetkerlik jasyna teńesip, zeınetaqy 65 jastan bastap tólene bastaıdy.
Izraılde zeınetkerlik jas erler úshin - 67, al áıelder úshin - 62 jas.
Norvegıada negizi zeınetkerlik jas 67 jas bolyp esepteledi. Biraq keıbir polısıa, áskerı azamattar men basqa da kategorıalar úshin 65, 63 jáne 60 jas bolyp otyr.
Shveısarıada áıelder - 64, erler - 65 jastan bastap zeınetkerlikke shyǵady.
...Aqıqaty, Qazaqstan men Eýropa elderiniń turmystyq áleýmettik ekonomıkalyq jaǵdaıyn salystyrýǵa kelmeıdi. Biz onsyz da otbasylyq jaýapkershilik moınyna túsken qazaq áıeliniń zeınetkerlik jasyn uzartyp, olarǵa salmaq salyp jibergen joqpyz ba? Bizdi osy alańdatady.
